Terug in de tijd: Hemelvaart

Tijdens mijn laatste twee jaren op de middelbare school, kwam er een nieuwe leerlinge in onze klas. Ik keek mijn ogen uit, want wat een wereldwijze vrouw! Annette had humor, was heel gevat en straalde iets uit waardoor je graag bij haar in de buurt wilde zijn. Ik ging wel eens met haar stappen en gaf met haar en mijn vriendin Judith ons eindexamenfeest. Een paar weken later was Annette dood. Ze kwam om het leven toen ze met Judith en wat andere meiden op vakantie was naar Griekenland.

Als er iemand overlijdt, hakt dat er in. Voor mij was het een groot drama maar ook een vreemd drama. Ik kende Annette nog niet lang en niet heel goed maar ik kende mijn vriendin Judith wel heel goed en haar raakte ik (ook) kwijt. Ik zat vol emoties en verdriet zoals iedereen in de omgeving van Annette maar was niet bij machte dat te delen.  Wat niet meewerkte was dat onze ‘nieuwe levens’ meteen van start gingen na de crematie. Ik zat op 4-hoog achter in een klein kamertje in Amsterdam en ging Italiaans studeren en Judith ging in Baarn wonen. Onze levens liepen al snel uit elkaar.

Nu, meer dan 25 jaar later is er een prachtig boek verschenen – Hemelvaart– waarin Judith verslag doet van de laatste fatale vakantienacht waarin Annette om het leven kwam. Maar het is meer dan dat, ze onderzoekt ook hoe het toch kan dat de herinneringen aan het ongeluk bij de betrokkenen allemaal anders zijn. Judith stuurde me het boek op en ik heb het verslonden.

Dat het boek geschreven werd wist ik. Judith nam een tijd geleden contact met me op met het verzoek eens te praten over vroeger en ze vertelde me over haar plannen. Ik dook op zolder achter de schotten en vond mijn oude dagboeken uit die tijd en brieven die we elkaar hadden geschreven. Dat terug lezen, deed van alles terugkomen bij mij. We hadden een fijne middag in de tuin en er werd veel gesproken over hoe we 25 jaar geleden waren, hoe het doodgaan van iemand zo dichtbij je leven beïnvloedt, je leven dat nog niet eens is begonnen. Wie waren we toen en wat deed dat met ons?

Voor mij was die periode nadat ik het huis uitging de zwartste tijd uit mijn leven. Na Annette overleed mijn oma, mijn verkering ging uit en het broertje van mijn toenmalige verkering pleegde zelfmoord en dan heb ik nog niet eens alle doden genoemd. Mijn studie Italiaans was – dat zal niet verbazen met zoveel onrust – geen groot succes en ik zwierf maar wat door Amsterdam, las veel en probeerde te bevatten wat er allemaal gebeurde.

Hemelvaart is een prachtig boek. Vanaf de zijlijn heb ik alles zelf meegemaakt en ik heb altijd veel vragen gehad die ik niet kon of durfde te stellen, over Judith en over Annette. Het lezen was een reis terug in de de tijd. Judith beschrijft met veel liefde details van Annette, hoe ze rookte, hoe ze fietste, over haar eigen voeten struikelde.  Alles kwam weer naar boven drijven. Doordat Annette en de gebeurtenissen zo gedetailleerd maar wel met veel integriteit worden beschreven, heb ik bijna het gevoel Annette aan te kunnen raken.

Ook was het lezen erg pijnlijk. Het bracht me terug naar een tijd van verdriet en veel onmacht. Het bracht me ook terug naar Judith, toen mijn liefste vriendin. Ik kon haar al die jaren terug niet meer bereiken. Nu zoveel jaar later heeft dit mooie boek dat gat weten te overbruggen. Het boek is natuurlijk niet voor mij geschreven, maar zo voelt het wel. Het voelt als een prachtig cadeau, een eerbetoon aan een mooie, bijzondere, wilde meid van een vrouw die me heel erg lief is geweest.

Ook voor buitenstaanders zal dit een mooi boek zijn om te lezen. De thema’s van het boek zijn immers universeel: vriendschap, verlies en hoe je daar mee omgaat, onmacht, verliefdheid, schuldgevoelens. Dus: lees dit boek!

Hemelvaart. Op zoek naar een verloren vriendin
Judith Koelemeijer
Uitgeverij Atlas / ISBN 9789045021829