Laatst verscheen er een artikel op Meer geld minder stress met de intrigerende titel ‘Welke keuze moet jij maken om minder stress te krijgen’. Die vraag bleef wat rondzingen in mijn hoofd. Want dit is wel een issue voor mij. Keuzes kunnen stress veroorzaken of juist stress verminderen. Het verbaast mij hoe moeilijk het is, ook na jaren van oefenen in voor mij juiste keuzes maken, om toch vooral voor dát te kiezen wat het minste stress oplevert. Of nog beter: wat ervoor zorgt dat er überhaupt geen plek is voor stress.
Als de onwillige eigenaar van een ge-ëscaleerd stresssyndroom (ME/CVS) is het de kop in drukken van stress voor mij van groot belang. Mijn brein herkent namelijk niet goed meer wat nu echt stresserend is en wat niet en slaat gewoon altijd alarm, met vervelende fysieke gevolgen. Dus is het zaak stress zoveel mogelijk te voorkomen. Niet alleen voor mij, ook voor jou. Want de gevolgen van jarenlange stress zijn verwoestend. De mallemolen van alledag kan zo een dolgedraaide achtbaan worden waar je niet meer uit kunt stappen. Tot je er uit wordt geslingerd.
Zoals de ondertitel van mijn blog al vermeldt ben ik een hoogvlieger. Ik wil eruit halen wat erin zit en liefst nog een beetje meer. Door mijn tempo te vertragen maak ik meer voor mezelf mogelijk. Ik heb niet als veel andere mensen een druk bestaan. Mijn dag bestaat uit uren verplicht nietsdoen. Evengoed is het voor mij tijdens al dat lummelen en niets doen belangrijk stressverminderende keuzes te maken. Voor mij kan dat nét het verschil zijn tussen kunnen douchen, koken én ook nog iemand op bezoek krijgen op één dag of een stukje wandelen.
Hoewel mijn leven en dagindeling dus afwijkt van veel anderen, loop ik toch vaak wel tegen herkenbare obstakels aan denk ik. Keer op keer moet ik mezelf voorhouden: houd het eenvoudig en simpel. Ga niet uit van wat je altijd deed maar bedenk per keer hoe wát je wilt doen, makkelijker kan. Ga voor genoeg en niet voor uitstekend.
Verwachtingen en ideeën loslaten
Gisteren kon ik dit ook, dus vandaag lukt het vast ook. Hierdoor forceer ik mezelf vaak iets te doen wat feitelijk helemaal niet kan, op dat moment. Beter is het uit te gaan van het moment zelf. Wat is nu mogelijk. Is er nu ruimte? Hoe voelt het lichaam? En het brein, ben ik overprikkeld en moet ik even terugschakelen? Of heb ik een goede dag?
Ik ben mensen uitleg verschuldigd waarom ik iets niet kan. Uitroeien die gedachte! De meeste mensen begrijpen het toch niet en die het wel begrijpen hoef ik niets uit te leggen. Tijdens het vele klussen hier in huis de afgelopen maanden ben ik weer heel erg tegen muren opgelopen van mijn eigen gedrag. Uit beleefdheid langer blijven zitten dan ik aankan, uitleggen waarom ik me terugtrek en toch iemand over mijn grenzen heen laten denderen omdat er zoveel goede wil werd getoond.
Vasthouden aan mijn prioriteiten
Een tijd geleden heb ik een nieuwe prioriteitenlijst gemaakt. Jarenlang stond bovenaan zuinig leven. Omdat rondkomen met minder inkomen best een uitdaging was. Maar inmiddels is dat geen uitdaging meer want het lukt uitstekend. En dringt het ook steeds meer tot mij door dat gezondheid nu bovenaan moet staan. Nu gaf ik altijd al wel ruim geld uit aan gezond (biologisch) eten maar de manier waarop dat op mijn bord komt te liggen, kon wel verbeterd worden. Mijn gezondheid wordt vooral bevorderd door gemak. Laat ik gemak voorgaan op geld dan laat ik de boodschappen bezorgen. Dan fiets ik niet meer toch even naar die en die winkel om de sls-vrije deo te kopen die alleen daar verkrijgbaar is. Doen we niet meer! Zeg ik nu stoer maar ik moet mezelf toch nog steeds meerdere keren per week op de rem trappen. En verbaas ik me erover hoe hardnekkig gewoontes zijn. Gemak gaat hier voor geld en energie uitgeven. Gewoon honderd keer achter elkaar herhalen en wie weet blijft het hangen.
Inzicht in wat te veel prikkelt
Als kampioen lijstjes maken weet ik heel goed dat je met lijsten twee kanten uit kunt gaan. Ze kunnen helpen om overzicht te creëren, om de warboel in het hoofd te ordenen. Gewoon alles opschrijven, voorzien van een nummer, bij 1 beginnen en vandaar uit wegstrepen. Óf het werkt anders. Dan is het lijstje alleen maar een verlammend overzicht van wat er nog moet gebeuren. En ga je deellijsten maken en categorieën. Voor je het weet ben je een hele dag bezig met een bulletjournal dat stress genereert in plaats van rust.
Niets mis als lijstjes voor jou werken maar ze werken vaak niet, of niet voor iedereen. Hoe vaker ik bezig ben met lijsten hoe meer ik overprikkeld ben weet ik nu. Inmiddels heb ik door dat een lijst voor mij een teken is dat ik het te druk heb, drukker dan ik aankan. Dat zal voor veel mensen niet heel veel anders zijn. Veel van jullie hebben weliswaar een baan en een druk leven. Maar zeg eens eerlijk als je naar die lijst kijkt: hoeveel staat erop wat echt moet als in “moet nu anders vallen er dooien”? En word je blij van die lijst of staan er allemaal verplichtingen en taken op die afgewerkt moeten worden? Uit ervaring weet ik dat je veel dingen zo uit je handen kunt laten vallen zonder dat er ook maar iets verandert in de wereld.
Natuurlijk laat niet alles zich zomaar schrappen. Maar daar helpt die prioriteitenlijst bij en het loslaten van verwachtingen. Want leef jij jouw leven of zit je in de achtbaan van een ander?
(afb. afkomstig van pixabay)
Min of Meer 
Wat leuk dat die titelvraag je triggerde tot het schrijven van dit mooie stukje! Ik herken het wel hoor, van die lijstjes. Ik heb ze vaak nodig, maar soms ook juist niet. Soms werkt het beter om ze gewoon even te negeren en je gevoel te volgen.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik heb een tijdlang een huishoudschema gehad. Ik had precies opgeschreven wat ik elke dag wilde doen. Zolang ik de energie had ging dat goed. Alles werd lekker schoon en ik merkte dat ik daar blij van werd. Maar toen werd ik ziek en de energie werd minder. Een hele tijd is de lijst genegeerd en ik merk nu dat ik daar toch spijt van heb.
Ik heb besloten de lijst aan te passen, wat minder vol te maken. Bij de boel de boel laten heb ik alleen maar extra veel werk en moeite om het weer schoon te krijgen. Een afzuigkap bijvoorbeeld levert veel werk op als je er maanden niet naar omkijkt. Maak je hem elke week even snel schoon, dan is het een werkje van niks.
Voor mij is het ook stresserend dat de boel niet schoon is als er onverwacht visite komt. Een ander geeft daar misschien niks om, dus dan is het niet zo belangrijk.
LikeGeliked door 2 people
Ook ik heb weinig energie, in mijn geval door fibromyalgie. Als ik merk dat ik allerlei lijstjes begin te maken bovenop mijn dagelijkse summieremail to-do-list, dan maak ik nog een laatste lijstje:
Wat kan ik laten/afzeggen/verschuiven.
Werkt heel goed!
LikeGeliked door 1 persoon
Summiere to-do-list
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je wel Martine voor deze nuttige tips.
Ik heb er heel veel aan. Zelf heb ik ook ME, ik dacht dat ik er wel vanaf zou komen…..grrrr… nee dus!
Dus deze tips zijn voor mij goud waard.
ik heb ze overgeschreven. Niet alles is bij mij van toepassing maar veel wel.
Ik heb 5 bruikbare tips overgeschreven.
Mar
LikeGeliked door 1 persoon
Ik herken veel van je punten. Bij mij staat bovenaan grenzen bewaken. Vaak wil ik te aardig zijn en trap ik pas op de rem als iets of iemand al veel te vaak over de grens is heen gegaan. Met als gevolg dat er een breuk ontstaat wat ik helemaal niet wilde maar dan maar zo laat aangezien ik wel rust heb dan. Dus ik oefen in eerder op de rem trappen😊
LikeGeliked door 1 persoon
Heel herkenbaar. Overkomt mij nog steeds. Zelfs een vriendschap van 40! jaar is hierdoor beëindigd.
Altijd maar denken, laat maar, niet zeggen. Bedoelt het niet zo enz. enz. Tot de emmer vol is.
Maar dan is het ook echt over. Die vriendin zei altijd tegen anderen, wij hebben nooit wat samen. Ik dacht dan wel komt omdat ik niet alles zeg en telkens denk van zij bedoelt het niet zo enz. enz.
Ik moet nog steeds proberen eerder op de rem te trappen!
Dank dat je dit opschrijft, zie ik dat er meer zijn zoals ik.
Carola
LikeGeliked door 2 people
Oef, herkenbaar. Bij mij was het een vriendschap van een jaar of 12. Super pijnlijk. ik hield vaak mijn mond en als ik een keer iets zei werd daar overheen gepraat. Bij het beëindigen van de vriendschap kreeg ik het verwijt jaloers te zijn.
Nou ja, ik weet zelf wel beter en vooral dat ik die vriendschap al veel eerder had moeten beëindigen. Verder een waardevolle les, ik geef nu eerder mijn grenzen aan. Wel blijf ik het lastig vinden.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik zit zelf ook middenin dit proces. Gelukkig krijg ik nu hulp. De ene helft van de maand kan ik (bijna) alles, de andere helft van de maand ben ik verlamd door overstromende emoties en ook gewoon daadwerkelijke vermoeidheid. Dus het is hier altijd rennen of stilstaan. En ik wil nooit iemand teleurstellen, maar zal dat we moeten gaan doen, anders duw ik mezelf steeds verder de put in.
Langzaamaan vinden we wel een manier om ermee om te gaan en het zal ook wel bter worden als er (nog) meer regelmaat komt omdat Tobias dan naar school gaat.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat is een vraag waar ik nu ook mee bezig ben, gestrand door een burnout. Chronisch stresssyndroom vind mijn huisarts een betere term, en ik geloof ik ook wel. Hoe heeft die stress zich bij mij kunnen ophopen? Daar hoop ik achter te komen. Want ‘te druk’ en ‘te veel’ is een te makkelijke verklaring denk ik. Het heeft ook met keuzes te maken. Denk ik, want zeker weten doe ik even niet zo veel. En lijstjes.. Tja. Ik maakte er altijd heel veel, want dat was nodig met mijn chaotisch brein. En toegegeven, ik heb er ook houvast aan gehad. Maar vaker wel dan niet levert juist zo’n lijst enorm veel stress op. Want willen wordt (werd, nu tijdelijk uit die trein gestapt) vaak moeten bij mij. Ik maakte mezelf wijs dat ik de controle had door zo’n lijst met alle todo’s bij elkaar, maar eigenlijk werd ik er moe en verdrietig van. En nog gestresster dan ik al was. Dus ik lig nu veel op bed, doe dutjes, schrijf af en toe als het me ontspanning oplevert, knutsel eens wat en hoop, juist door niet meer zo te denken en weer meer te voelen erachter te komen welke keuzes voor mij goed zijn. Fijn om daar door jouw blog ook weer even -op een ontspannende manier!- mee bezig te zijn.
LikeGeliked door 1 persoon
Grappig hoe meergeldminderstress op zoveel plekken doorwerkt. Ik begon aan de no-spend challenge en ontdekte al snel dat daarin de uitdaging niet meer zit. Minder stress, daarvan zou ik wel meer willen.
Een lezeres zei tegen me: de vraag is of je daarvoor [minder stress] iets moet doen of juist iets moet laten. Ik ben nog aan het onderzoeken wat het moet zijn. Beide vermoed ik.
LikeGeliked door 1 persoon
O bij mij is het antwoord absoluut dat ik iets moet laten 🙂
LikeLike
Leerzaam! Ik laat het nog even op me inwerken, maar wil nu toch iets vragen:
breng jij nu “offers” door niet toch nog naar die en die winkel te fietsen? In de zin van toch die ongezondere deo dan, toch die koopjes mislopen, en helaas , in de bezorgdienstwinkel is geen suikervrij brood …dat zijn dingen waar ik tegenaan loop , nu ik door de Jumbo laat bezorgen. Dus ongezondere keuzes soms, en ook wel balen dat ik veel meer geld uitgeef terwijl ik heel krap moet leven en nu echt minder leuke dingen kan kopen omdat bijna alles opgaat aan eten…
Groetjes!
LikeGeliked door 1 persoon
Nou bij de Albert Heijn hebben ze echt alles, ook gifvrije Deo ;-).
LikeLike
Ok, wou dat ik bij de appie kon laten bezorgen, ik kom niet aan de 70 euro, heb dat al uitgebreid onderzocht.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat snap ik.
Nu denk ik echt dat je niet meteen dood neervalt als je eens de ‘verkeerde’ Deo koopt, of een keer minder gezond kookt.
Soms als ik merk dat ik er doorheen zit dan eten we soms ronduit slecht, denk aan patat, als er bijv. niets meer on de vtiezer is. Maar ik denk dan: mezelf forceren om toch het gezonde op tafel te zetten doet ook meer kwaad dan goed. Dan maar liever ontspannen genieten van iets minder gezonds.
LikeLike
Klopt, beter relaxed ongezond als stressen in de keuken 🙂
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, precies, dank voor je lieve reaktie, raar he hoe dit soort dingen werken: uitproberen en als het niet werkt schiet ik in een soort Sidonia kramp, en dat maakt dan ook wel veel helder weer :-).
Groetjes!
LikeGeliked door 1 persoon
Kun je dan niet 1 x in de twee weken of drie weken of een maand de grote boodschappen laten bezorgen door A.H.? Dan kom je misschien toch aan die Euro 70?
Carola
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je voor je meedenken, Carola! Ik heb dat wel uit zitten rekenen, blijft misschien nog wel een optie. Dat zou waarschijnlijk alleen werken als ik een vriezer heb voor brood en vleesvervangers.
Martine, ik heb gister een enorme paniekaanval gehad ivm laten bezorgen, het kost me teveel geld, zo n 45 per maand extra, en dat geeft me teveel stress. Dan blijft er niets meer over voor andere dingen waar ik ook blij van word. (Ik heb door ziekte een uitkering en ieder tientje is voelbaar).
Stom he, nu weer zelf doen en duimen dat er snel een bezorgdienst komt die het gratis doet, en dan spullen vd AH. Boodschappen laten bezorgen zit in de lift, is hot, dus ik hou het in de gaten, misschien is het over een half jaar alweer anders!
Ik hoop dat je het niet erg vind als ik het hier even deel, je schreef tijdje terug eens dat je wel nieuwsgierig was naar andermans ervaringen meen ik?
LikeGeliked door 1 persoon
Wat vervelend voor je dat je er stressvsn krijgt. Ik snap je heel goed hoor.Kies voor dat wat je nu het meeste oplevert. Voor jou is dat duidelijk wat geld om leuke dingen te doen, dat begrijp ik helemaal. Juist goed dat je dit voelt. Misschien voelt t over een tijd anders. Bij mij verandert dat ook regelmatig. Ik kuesnu voor meer gemak. Omdat t kan. Maar wie weet kies ik over tijdje wel om weer zelf boodschappen te doen als ik meer opknap.
LikeLike
Google keep, daarin maak ik lijstjes voor van alles; boodschappen, afspraken, ideeën etc. Dat ontlast mijn hoofd en wegvinken is heerlijk. Maar ik hoef niet zoveel van mijzelf, zeker niet nu, meteen of onmiddellijk. Ik leef van uur naar uur van moment naar momentvan dag naar dag. Urgenties en afspraken minimaliseer ik zoveel mogelijk, maar vooral geen druk op jezelf zetten is een redder. Ik leef vrij, nu en nog meer nu, straks is ver weg. Plannen noodzakelijk om dingen te spreiden,maar vooral om veel ruimte te scheppen.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik maak ook lijstjes. Maar niet meer heel gedetailleerde lijstjes, dat worden harnassen en dwangbuizen, ipv steungevende leuke eehhh…zaken.
Ik wil graag weten wat het belangrijkste is om te doen. Op de lange termijn (dat lijstje slingert in mn dagboek), en voor vandaag (op een los papiertje). Ik schrijf alles op (dan is het weg uit mn hoofd, dat scheelt hoeiiieie-hoeiiieiei-kermis daar).
Voor alle dingen zet ik nummertjes voor (met naast me het LTlijstje). Soms komt er een streep tussen de moeten-dingen en de willen-dingen.
Ik begin ’s ochtends met 1, zodra de energie+tijd+focus er is. En als het af is, doe ik 2-tenzij de avondklok dan al geklonken heeft, want alles daarna valt automatisch van de lijst. Dat is wat ik kan blijkbaar. Dat is relaxt werken (ik hoef niets te onthouden, dat doet t papiertje, en me maar op maximaal 1 ding tegelijk te focussen)
Dat resultaat bevalt me niet altijd. Soms moet ik dus vertellen dat ik dingen niet kan, of delegeren, of niet-doen. Maar al met al heb ik geen slecht leven, en kan ik genoeg genieten. Dus ik red het er mee.
Voel je vrij te copieren van mijn manier die mij de minste energie kost en bet meeste oplevert. Of copieer lekker niet, want jij bent jou. En goed bezig, dus ik zou niet durven te roepen dat mijn manier beter is (voor iemand anders).
LikeLike
Martine,
Soms lijkt het alsof je in mijn hoofd woont. Ik loop tegen dezelfde dingen aan en ook keer op keer.
Dankje voor dit artikel.
Nancy
LikeGeliked door 1 persoon
Grappig. Bij mij riep vooral het idee keuzes te MOETEN maken om vervólgens pas minder stress te ervaren, stress op…. ☺
“Wat nou, moeten?” dacht ik, geheel relaxt….
LikeGeliked door 1 persoon
Ik probeer meer en meer te genieten van het moment.
En dat kost mij al de nodige moeite …
Vriendelijke groet,
LikeGeliked door 1 persoon
Ik heb helaas wel vaak het gevoel dat ik in de achtbaan van andere zit. Maar dat komt ook wel omdat ik vijf kinderen heb die naar school gaan. Ik vind dat school een enorme stempel drukt op het dagelijks leven met veel stomme verzoeken en fratsen die het leven onrustig maken.
LikeGeliked door 2 people
Dat vind ik op de middelbare school gelukkig reuze meevallen.
LikeLike
Ik ben ook niet van de lijstjes. Ik schrijf echter wel op wat ik niet wil vergeten, dat kan van alles zijn niet perse echt een grote taak ofzo. Mijn geheugen is een soms zeef, dus dat geeft me weer rust. Ontstressen is voor mij ook keuzes maken die anderen soms raar vinden. Minder werken dus laag inkomen en dus een soberder leven. Niet op vakantie want thuis is het heerlijk rustig en ik hoef geen oppas voor mijn (bewerkelijke) katten te zoeken. Alleen wonen (nee, ik kom hem heus niet meer tegen en ik wordt daar ook niet ongelukkig van want ik woon graag alleen ;)) en meer van dit soort dingen. De ene dag heb ik zin en inspiratie om iets aan te pakken in huis de volgende dag ga ik alleen naar de bieb, lees en kook en volmaakt gelukkig (en toch vervuil ik niet en eet en leef ik gezond ;)) Ik ben wel gezond van lijf en leden en maak ook hele ander keuzes dan de gemiddelde mens. Moest me ook vaak verdedigen. Daar ben ik dus mee opgehouden. Ik ben gelukkiger en tevredener dan veel mensen om me heen die altijd ‘druk, druk, druk’ zijn. Ik vind dat geen leven, dus ik doe niet meer mee. 😉
Ik wens jou ook alle rust toe en, binnen wat in jouw mogelijkheden ligt, het mooiste leven wat je je kunt wensen. 😀
LikeGeliked door 1 persoon