Klap voor mijn kop

‘Wanneer stap je nu eens uit die slachtofferrol?’

Aan het eind van de behandeltijd werd dit – jaren geleden – in mijn gezicht geslingerd door de psychosomatische fysiotherapeut, waar ik me tot dan toe veilig bij had gevoeld. Ze hadden een enorme impact.

Ik zei niets terug, te verbijsterd en te gekwetst.

Ik ben nooit meer teruggegaan, niet in staat om te zeggen waarom. Te zeer van slag. Bang ook voor een confrontatie of om onaardig gevonden te worden.

Jarenlang dacht ik dat ik nóg beter mijn best moest doen. Dat ik niet voldoende deed. Dat beter worden geheel mijn verantwoordelijkheid was, als ik maar niet toegaf aan mijn uitgeputte lijf en brein dat bij ME/cvs volgens aanhangers van de biopsychosociale school verkeerde signalen geeft en gereset moet worden.

Tijdens de fysiotherapie stelden we doelen en ik moest dagelijks in beweging komen. Kleine overwinningen werden gevierd met deze man die eruitzag als een grote vriendelijke beer en die voortdurend grapjes maakte. Tot hij niet meer aardig deed.

Let wel, ik ben voor ‘tough love’. Het kan goed zijn mensen op hun gedrag aan te spreken, ze een spiegel voor te houden. Dat moet gebeuren in een veilige setting, waarbij er ruimte is voor een goed gesprek en oog is voor hoe de woorden overkomen. 

Dit was geen gesprek. Het was een oordeel. De behandeltijd was om dus werd ik daarna meteen naar buiten gebonjourd.

De aanleiding? Ik gaf aan dat ik telkens instortte na de fysieke oefeningen die ik van hem moest doen. Wat post exertionele malaise was, wist ik toen nog niet.

(De terugslag na een fysieke of cognitieve inspanning die ME-patiënten hebben)

In plaats van dat hij naar mij luisterde, besloot hij dat het mijn schuld was. Hij

reageerde vanuit zijn kader dat bewegen altijd goed is. Als je niet vooruitgaat, dan doe je iets niet goed of doe je niet voldoende je best.

Varianten hierop zie ik ook bij aanhangers van trauma als oorzaak van ziekzijn. Ga je niet vooruit, dan word je (onbewust) belemmerd door trauma’s uit je verleden, je saboteert je eigen vooruitgang.

Tja.

Ik ben een groot fan van zelfreflectie en ging meermaals in therapie. Als mens ben ik hierdoor gegroeid. Als patiënt schoot ik er fysiek niets mee op.

Een behandeling hoort interactief te zijn, waarbij de behandelaar open moet staan voor signalen, juist als de behandeling niet aanslaat. Kijk dan verder. Waarom slaat het niet aan? Is er iets anders aan de hand bij deze patiënt? Mis ik als behandelaar iets?

Hij legde de schuld van mijn achteruitgang bij mij neer. “Jij gaat niet vooruit en dat heb je aan jezelf te wijten. Foei”. Het getuigt van een diepe minachting voor mij als cliënt. En dit was slechts een van de vele behandelaars waarbij dit gebeurde.

Hoewel ik nooit meer terugging, heeft dát oordeel en die stem zich als een stadsomroeper in mij geïnstalleerd. Te laat leerde ik dat beweging bij ME kan leiden tot definitieve achteruitgang.

En dáár moet ik mee in het reine zien te komen.